Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait hanehalkı tüketim harcaması istatistiklerini yayımladı. Veriler, konut ve kira harcamalarının yine ilk sırada yer aldığını ortaya koydu.
Konut ve Kira Harcamaları İlk Sırada
TÜİK verilerine göre, Türkiye genelinde hanehalklarının yaptığı tüketim harcamalarında en yüksek pay yüzde 26 ile konut ve kira harcamalarına ayrıldı. Ulaştırma harcamaları yüzde 21,6 ile ikinci sırada, gıda ve alkolsüz içecek harcamaları ise yüzde 18,1 ile üçüncü sırada yer aldı.
En Az Harcama Sigorta ve Eğitimde
Toplam tüketim harcamaları içinde en düşük payı yüzde 0,7 ile sigorta ve finansal hizmetler aldı. Bunu, yüzde 1,6 ile eğitim hizmetleri, yüzde 2,3 ile eğlence, spor, kültür ve sağlık harcamaları izledi.
Gelir Kaynağına Göre Harcama Dağılımları Değişiyor
Gelir kaynağı maaş, ücret ve yevmiye olan hanehalkları:
- Konut ve kiraya: %24
- Gıda ve alkolsüz içeceklere: %16,4
- Ulaştırmaya: %23
Müteşebbis geliri olan hanehalkları ise:
- Konut ve kiraya: %21,6
- Gıda ve alkolsüz içeceklere: %18,4
- Ulaştırmaya: %26,4 pay ayırdı.
Gelir Grubuna Göre Harcama Farklılıkları
Gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplar dikkate alındığında:
- En yüksek gelir grubu (beşinci %20):
- Ulaştırma: %26,6
- Konut ve kira: %22,1
- Gıda ve alkolsüz içecekler: %12,8
- En düşük gelir grubu (birinci %20):
- Konut ve kira: %33,2
- Gıda ve alkolsüz içecekler: %30,4
- Ulaştırma: %10,1
Bu veriler, düşük gelirli grupların temel ihtiyaçlara çok daha fazla bütçe ayırdığını ortaya koyuyor.
Hanehalkı Büyüklüğüne Göre Harcama Alışkanlıkları
Tek kişilik hanehalkları:
- Konut ve kiraya: %35,2
- Gıda ve alkolsüz içeceklere: %15,1
- Ulaştırmaya: %14,4
6 ve daha fazla kişilik hanehalkları:
- Gıda ve alkolsüz içeceklere: %24,7
- Konut ve kiraya: %22,4
- Ulaştırmaya: %20,4
Aile büyüklüğü arttıkça, temel tüketim harcamalarının da arttığı gözlemlendi.
Gelir Arttıkça Gıda İsrafı da Artıyor
TÜİK verilerine göre, gelir düzeyi yükseldikçe gıda israfı da artış gösteriyor. Hanehalkları tarafından en fazla israf edilen gıda grubu yüzde 40,1 ile taze meyve ve sebzeler olurken, bunu yüzde 32 ile ekmek, yüzde 14,3 ile süt ve süt ürünleri takip etti.
Harcama Kalemleri ve İsraf Arasındaki Denge Önemli
2024 yılı verileri, Türkiye'de hanehalklarının harcama önceliklerinin konut, ulaştırma ve gıda olduğunu ortaya koyarken, gelir düzeyine bağlı olarak bu önceliklerin değiştiğini de gözler önüne serdi. Özellikle artan gelirle birlikte israf oranlarının yükselmesi, sürdürülebilir tüketim alışkanlıklarının önemini bir kez daha gündeme getirdi.
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
HABER MERKEZİ
